Xinca

Xinca – rdzenni mieszkańcy z Mezoameryki, ze społecznościami w południowej części Gwatemali, w pobliżu granicy z Salwadorem. Ich języki (języki Xincan) nie są powiązane z żadną inną rodziną języków, chociaż mają wiele pożyczonych słów z języków Majów^[1][2]. W spisie powszechnym z 2018 r. ogółem 264 167 osób zidentyfikowało się jako Xinka, co stanowi 1,8% ludności kraju^{[potrzebny przypis]}.

Terytorium Xinca tradycyjnie rozciągało się około 50 mil (80 km) wzdłuż rzeki Los Esclavos w Gwatemali, aż do granicy z Salwadorem^[3].

Xinca po raz pierwszy spotkali hiszpańskich konkwistadorów w 1523 roku, kiedy Pedro de Alvarado wkroczył na terytorium Xinca. Xinca i inne rdzenne ludy regionu zostały stłumione przez konkwistadora Pedro de Portocarrero w 1526 roku. Xinca byli bardzo surowo traktowani przez Hiszpanów, których metody zapewnienia kapitulacji obejmowały zniewolenie. Ta praktyka dała nazwę rzece na terytorium Xinca (esclavos, znaczy „niewolnicy”)^[3].

Przed kolonizacją hiszpańską ludność Xinca stosowała stosunkowo proste technologie i organizację społeczną, szczególnie w porównaniu z sąsiednimi ludami Majów. Tradycyjne miasta Xinca miały raczej drewniane budowle niż kamienne budynki, a ludzie organizowali się jako konfederacje plemion^[3].